4/23/2009

Ezerbayjan- Türkning sun'ghan beli







Azerbayjan——— Türkning Sun’ghan Beli

Əliəkbər Vilayəti acıqca “Biz qulağımızın dibində Azərbaycan adında bir dövlət istəmirk.” Əkbər Gənci Bakı mərkəzli Azərbaycan dövlətinin davam etmsi İIran üçün atom bombasindanda təhlükilidir.

Azerbayjan Osmanli bilen ottura asiya Türklérini tutashturidighan bel idi. Rosiye Ermenler arqiliq shimali Azerbayjanni, En’gilye Farslar arqiliq jenobi Azerbayjanni konturol qilip we ikkige parchilap, türk dunyasini qap beldin sundurghan idi. Hazir Rosla bilen Farslar birliship bu sunghan belning qayta tutushishini cheklewatidu.

Azerbayjanlarning dunyadiki noposi 35 milyon etirapida bolup Azerbayjan, Iran, türkiye, rosiye, gürjistan qatarliq döletlerde yashaydu(Azerilerning puqrawi teshkilatléri dunya boyiche 50 milyon etirapida Azeri bar dep qaraydu). Türk tilining oghuz guruppisida sözleydu. Shie musulmandur.
11- esirde saljuqlar imperyesi qurulghanda Azeriler saljuqlarning mohim terkiwi bolghan, 14- esirde Tömürleng impiryesining terkiwige kirgen, 15- esirge kelgende bu tiritoryediki türkler qara quyunluq türkmenler(süni musulman) we aq quyunluq türkmenler(shie musulman) dep ikkige bölin’gen.

1501- yili shie türkler sefewi xanliqini qurghan bolup Ularning tiritoryesi hazirqi iran we kafkaz qatarliq jaylarni öz ichige alghan.

1722- yili hakimyet almiship dölet nami qajar bolghan. 1828- yili Roslar balen bolghan urushta yingilip Türkmenchay shertnamisi imzalinip hazirqi Azerbayjan, ermenistan, giroziyening bir qismi we rosiyening daghistan qismi Rosiye imperyesige bülüp bérilgen. 1906- yili qajar xanliqi yimirilishke bashlighan.

1921- yili birtaniye imperyesining türklerni ajizlashturush siyasitining tesiride apisi fars bolghan, en’gilis oqutquchi terbiyligen shahzede özining hakimyet namini we millet namini almashturup farslar hakimyet béshidiki pehliwi xanliqini qurghan. Jenobi Azerbayjanda 1941- yili sowet rosiyesining yardimide seyid jafar pishiwari rehperlikide, tebrizni bashkent qilip Azerbayjan xelq jumhoryitini qurghan. 1946- yili Amirka we engilyening teliwi bilen sowet armiyesi Azerbayjan xelq jumhoryitidin chikinip chiqqan.

Pehliwi xanliqi 1946- yili tebrizge qayta armiye kirgüzgen we barliq Azerbayjanche(Türkche) kitaplarni köydirgen hem 40 nechche ming ademni qetli qilghan. 1979- yili Iran islam jumhoryiti qurulghan. Iran dairlérining éytishiche Azeriler Iran omomi noposining 32% ni igelleydiken, lékin Azeri teshkilatlarning diyishiche Iran omomi noposining 51% ni igelleydiken. Lékin Iranda Azerilerning ana tilidiki birmu mektiwi yaki neshiryat hem teshwiqat wastilri yoq iken. Til dawasi we musteqqilliq dawasi qilghanlar dargha ésilidiken yaki qamilidiken.
1991- yili Sowet itpaqi parchilinip Azerbayjan jumhoryiti musteqil boldi. 1992- yili 200 ming noposqa ige qarabagh Ermenléri Ros we Farslarning yardimide Azerbayjandin ayrilip Ermenistan’gha qoshulush üchün Azerbayjan bilen urush qildi, netijide 10 nechche ming ademni öltürdi we 1 milyondin ushuq ademni ana yurtidin qoghlap chiqirip, Azerbayjanning 20% din ushuq ziminini bésiwaldi.



Azerbayjanlarning nopos jaylishishi

Iran
18 million-23 million
Azerbayjan
8,205,500
Turkeye
800,000
Rusiye
1.5 milyion- 2.5 million
Gürjistan
284,761
Kazakhstan
78,300
Germanye
55,000
Ukraniye
45,200
Gollandiye
17,000
Amirka
5,553
Kanada
3,465
Awustiraliye
1,000
Estoniye
880
Awustirye
290
Daniye
116
bashqilar 30,000
turan yurtidin: Ghalip

Hiç yorum yok:

Yorum Gönder