4/23/2009

Imla qoyushtiki yéziq mesilisi: Zadi qaysi xil yéziqta imaza qoysam bolar?

Imla qoyushtiki yéziq mesilisi: Zadi qaysi xil yéziqta imaza qoysam bolar?
Turmushta türlik jediwellerni toshquzush we imza qoyush ishléri daim béshimizgha kélip turudu. bu jeryanda öz béshimdin ötken bezi ongushsizliqlarni tordashlargha digim kéliwatidu.
1. Bankigha ish béjirishke börip jediwel toshquzush toghra keldi. men banka xadimining xenzu ikenlikini körip uninggha qolayliq bolsun dep xenzuche toshquzuptimen. banka xizmetchisi xata bolup qaptu dep jediwelni qayta toldurushqa buyridi, men qayta toshquzup berdim. u yene xata bolup qaptu dep xapa boldi hem manga isminimu onglap yazalmighan dep doq qildi. achchiqim kélip neri xata iken disem, u ismingdiki "li" xeti bu xet emesken deydu. kimlikimni chiqirip qarisam heqiqeten shundaq iken. bundin burun rastini éytsam kimlikimdiki ismimning xnzuche yézilishin'ge diqqet qilmighan ikenmen. shundin bashlap ismimni uyghurche yazidighan boldum, buningda bayiqidek u xet bu xet deydighan qalaymaqanchiliqtin saqlan'ghili bolidiken.
2. Bir qétim JX idarisige bérip shopurluq kinishkisi béjiridighan ish chiqip qélip jediwelni uyghurche toshquzdum. saqchi xenzu ayal iken, u manga jediwelni xenzuche toshquzishni buyridi hem jediwelni tashliwetti. mining nahayti qursuqum köpti. siler qanun ijra qilghuchi orun turup qanunni buzsanglar bolamdu disem u wilayette ish béjiridighalarning hemmisi xenzu, uyghurche yazsang éxtiyaring lékin waqtida béjirilmise özeng ige deydu. buni anglap achchiqimgha hay bérip yenila xenzuche toshqazdim.
3. Inim shopurluq kinishkisi alidighan chaghda isiming bek uzun iken jediwelge patmidi dep keynidiki bir xettni tashliwétiptu bizmu u chaghda buninggha anche étiwar qilmaptimiz, kiyin azraq bir ish bilen saqchilar uning mashinisini tutuwélip shopurluq kinishkisidiki isimi bilen kimlikitiki isimi oxshumaydiken dep nimila disek unimay birmunche jerimane aldi.
4. ayalimning mektep püttürish guwanamisi, oqutquchiliq salhiyetnamisi we kimlikidiki isimlérining xenzuche yézilishi oxshumighachqa unwan alalmidi. bu ish üchün yuquri töwen qatrap, nurghun yerde ediwimni yepmu yenila bu isimlarni birlikke keltürelmidim. axiri bu ishtin waz kéchip toxtap qaldim.
5. oghlum uyghurche mektepte ikkinchi yilliqta oquydu. lékin uning isimide yézilidighan bezen xenzuche xetlerni téxi ögetmigen, uning üstige uyghurche élipbe téxi ögitilmigen bolghachqa uninggha asanraq bolsun dep uyghur latin yéziqi boyiche yézishini ögitip qoyghan idim. lékin imtihan qeghizidiki u isimni mekteptiki muelimler oqalmaptu. hem muelimi uni tenqid qilip kétiptu. shuning bilen uninggha isimini xenzuche yézishini ögitip qoydum.
6. men toy xéti béridighan orunda bir mezgil ishlidim. hazir toy xétinini kompuyotur arqililiq béjiridiken, lékin u séstimining uyghurchisi bolmighachqa xenzuche uridikenmiz. toy xéti alidighanlarning mutleq köpchiliki uyghurlar ularning ismini xenzuche urumiz, urup bolup andin astigha qolimiz bilen uyghurche yazimiz. bezenda aldirash bulup qalghanda yazmaymiz. bu ehwalni rehperlerge inkas qilip séstimini uyghurchilashturayli disem bek jiq pul kétidiken dep rehper unimidi.
Bezende shundaq oylap qalidighan bopqaldim. eger aptonum rayunluq til yéziq komititi latin yéziqini birlikke keltürip qoshumche ishlitishke yol qoyghan bolsa turmushimizgha qolayliq élip kéler idi. shuning bilen buni til yéziq komititigha inkas yazdim. ulardin bir yaxshi niyetlik kishi jawap qayturuptu. uning élxétide diyishiche ular bundaq medinyet bölgünchiliki qilidighan ishlarni qilmasmish.
Hey isimimizni zadi qaysi tilda .... qaysi yéziqta yazsaq muwapiq bolar?


Turan yurtidin: Ghalip

Hiç yorum yok:

Yorum Gönder